Tag: KRS – Krajowy Rejestr Sądowy

Radca prawny Maciej Błachno wyjaśnia, czym jest Krajowy Rejestr Sądowy (KRS)

Potrzebujesz porady prawnej, dotyczącej wpisu do KRS? Umów się na konsultację prawną już dziś.

ZADZWOŃ DO STB KANCELARIA PRAWNA

Co to jest KRS  (Krajowy Rejestr Sądowy)?

 Krajowy Rejestr Sądowy (KRS) to centralna, jawna baza danych prowadzona przez wybrane sądy rejestrowe, funkcjonująca od 1 stycznia 2001 r. na podstawie ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym. KRS jest rejestrem publicznym, którego zadaniem jest ewidencjonowanie określonych podmiotów i zapewnienie pewności oraz bezpieczeństwa obrotu prawnego i gospodarczego w Polsce.

Rejestr ten składa się z trzech odrębnych części:

1. Rejestru przedsiębiorców (obejmującego m.in. spółki prawa handlowego, przedsiębiorstwa państwowe, spółdzielnie, fundacje prowadzące działalność gospodarczą),

2. Rejestru stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz publicznych zakładów opieki zdrowotnej,

3. Rejestru dłużników niewypłacalnych (obecnie: Rejestru Zadłużonych w KRS, integrującego także dane z postępowań upadłościowych i restrukturyzacyjnych).

Dostęp do danych zgromadzonych w rejestrze jest bezpłatny i publiczny — każdy zainteresowany może przeglądać akta rejestrowe online, korzystając z serwisu https://ekrs.ms.gov.pl.

Jakie funkcje pełni KRS?

Krajowy Rejestr Sądowy pełni kilka kluczowych funkcji w systemie prawnym:

• Legalizacyjną – wpis do KRS jest często warunkiem powstania osoby prawnej (np. spółki z o.o. powstają z chwilą wpisu do rejestru przedsiębiorców),

• Informacyjną – umożliwia sprawdzenie statusu prawnego danego podmiotu, jego władz, kapitału zakładowego, formy prowadzenia działalności itd.,

• Publikacyjną – wpisy są równoznaczne z ich ogłoszeniem (np. zmiana zarządu staje się skuteczna po ujawnieniu w rejestrze),

• Weryfikacyjną i porządkującą – dane w rejestrze muszą być aktualne, co pozwala chronić uczestników obrotu przed nadużyciami.

Kto podlega wpisowi do KRS?

Wpisowi do rejestru przedsiębiorców podlegają m.in.:

• Spółki prawa handlowego (sp. z o.o., spółki akcyjne, jawne, komandytowe itd.),

• Przedsiębiorstwa państwowe,

• Spółdzielnie,

• Fundacje i stowarzyszenia prowadzące działalność gospodarczą,

• Oddziały przedsiębiorców zagranicznych.

Do rejestru stowarzyszeń trafiają m.in.:

• Fundacje (niewykonujące działalności gospodarczej),

• Stowarzyszenia zwykłe i rejestrowe,

• Związki zawodowe, organizacje pracodawców i izby gospodarcze,

• Publiczne zakłady opieki zdrowotnej.

Właściwość sądów rejestrowych

Wnioski o wpis do KRS rozpatrują wydziały gospodarcze Krajowego Rejestru Sądowego wyznaczonych sądów rejonowych (tzw. sądów rejestrowych). Sądem właściwym rzeczowo jest zawsze sąd rejonowy, a miejscowo – sąd według siedziby podmiotu.

Dla przykładu:

• Jeśli przedsiębiorstwo ma siedzibę w Lesznie – właściwy będzie Sąd Rejonowy Poznań – Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu, IX Wydział Gospodarczy KRS.

• W przypadku fundacji z siedzibą w Warszawie – Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie, XII Wydział Gospodarczy KRS.

Procedura wpisu i zmiany danych w KRS

Wpis do KRS jest dokonywany na wniosek – złożony na urzędowym formularzu (np. KRS-W3 dla sp. z o.o.) lub przez system teleinformatyczny. Od 1 lipca 2021 r. większość wniosków składana jest wyłącznie elektronicznie, poprzez Portal Rejestrów Sądowych (PRS).

Do wniosku należy dołączyć wymagane dokumenty (np. akt założycielski, uchwały, oświadczenia), a sąd rozpatruje go w terminie 7 dni roboczych (choć w praktyce bywa to dłużej). Od postanowienia sądu przysługuje zażalenie.

Zgłoszenie danych do KRS ma charakter obowiązkowy i terminowy – np. zmiana zarządu powinna być zgłoszona w terminie 7 dni od dnia zdarzenia. Brak zgłoszenia może skutkować grzywną lub odpowiedzialnością cywilnoprawną.

Koszty wpisu do KRS

Wpis do KRS wiąże się z określonymi opłatami sądowymi. Przykładowe koszty sądowe, związane z dokonaniem wpisu:

• Wpis do rejestru przedsiębiorców: 250 zł (dla spółki rejestrowanej przez system S24 – tylko 150 zł),

• Zmiana wpisu: 200 zł,

• Opłata za ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym: 100 zł.

Zwolnienie z opłat przysługuje np. organizacjom pożytku publicznego w niektórych przypadkach.

Zasady jawności i domniemania prawnego

Zgodnie z art. 8 ustawy o KRS:

• Rejestr jest jawny – każdy ma prawo przeglądać akta rejestrowe i uzyskiwać z nich odpisy,

• Domniemywa się prawdziwość danych ujawnionych w rejestrze – oznacza to, że np. osoba wskazana jako prezes zarządu może w imieniu spółki skutecznie działać wobec osób trzecich,

• Brak wpisu działa na niekorzyść podmiotu – jeśli spółka nie zgłosi zmiany np. siedziby, nie może powoływać się wobec innych na tę zmianę.

Terminy i ważne obowiązki

Niektóre zdarzenia prawne wymagają bezwzględnie wpisu do KRS, a terminy są ustawowo określone. Przykładowo:

• Zgłoszenie nowego zarządu – w ciągu 7 dni od powołania,

• Zmiana umowy spółki – także 7 dni od uchwały wspólników,

• Złożenie sprawozdania finansowego – do 15 dni od zatwierdzenia (najpóźniej do końca 6. miesiąca po zakończeniu roku obrotowego).

Od 2022 r. wszystkie dokumenty finansowe muszą być składane wyłącznie elektronicznie przez Repozytorium Dokumentów Finansowych.

Znaczenie praktyczne KRS

Dzięki jawności i rzetelności danych w KRS możliwa jest m.in.:

• Weryfikacja kontrahenta (czy spółka istnieje, kto ją reprezentuje, czy ma zaległości),

• Skuteczna windykacja (np. wpis do rejestru dłużników niewypłacalnych),

• Zawieranie ważnych umów z ograniczeniem ryzyka prawnego,

• Obrona praw wspólników i członków organów w przypadku sporów.

Dla przedsiębiorców KRS jest więc podstawowym narzędziem legalizacji i funkcjonowania w obrocie gospodarczym, a dla prawników – kluczowym źródłem danych przy analizie sytuacji prawnej i majątkowej podmiotów.

Podsumowanie

Krajowy Rejestr Sądowy to filar jawności i przejrzystości życia gospodarczego w Polsce. Stanowi on zarówno „metrykę prawną” podmiotów, jak i system kontroli formalnej ich działania. Regularne i rzetelne aktualizowanie danych w KRS jest obowiązkiem prawnym, ale też warunkiem zaufania i wiarygodności w relacjach z kontrahentami, bankami czy organami państwowymi.

Powrót do > BLOG PRAWNICZY