Prawnik wyjaśnia zagadnienia prawne: Dziedziczenie ustawowe

Dziedziczenie ustawowe. Co to jest?

Dziedziczenie ustawowe to forma dziedziczenia majątku po zmarłej osobie (spadkodawcy), która ma miejsce wtedy, gdy nie sporządzono ważnego testamentu lub testament nie reguluje w pełni kwestii spadku. Reguluje je prawo cywilne, a dokładnie Kodeks cywilny w Polsce. Dziedziczenie ustawowe ustala, kto i w jakiej kolejności jest uprawniony do dziedziczenia po zmarłym, na podstawie więzi rodzinnych i małżeńskich.

Zasady dziedziczenia ustawowego

Dziedziczenie ustawowe następuje, gdy:

• Spadkodawca nie sporządził testamentu.
• Testament jest nieważny (np. nie spełnia formalnych wymogów).
• Spadkobiercy wymienieni w testamencie nie chcą lub nie mogą dziedziczyć.

Kolejność dziedziczenia ustawowego

Prawo przewiduje określoną kolejność osób, które dziedziczą w ramach dziedziczenia ustawowego. Kolejne grupy dziedziczą tylko wtedy, gdy poprzednia grupa nie może lub nie chce dziedziczyć (np. brak spadkobierców, odrzucenie spadku).

Pierwsza grupa dziedziczenia – małżonek i dzieci

Jeżeli spadkodawca miał dzieci, to w pierwszej kolejności dziedziczą one oraz małżonek spadkodawcy. Udział spadkowy małżonka wynosi 1/4 spadku, a pozostała część dzielona jest po równo między dzieci.

Jeśli jest więcej niż troje dzieci, małżonek zawsze dziedziczy co najmniej 1/4 spadku.

Druga grupa dziedziczenia –  małżonek, rodzice i rodzeństwo

Jeśli zmarły nie miał dzieci, spadek przypada małżonkowi oraz jego rodzicom. W takiej sytuacji małżonek otrzymuje połowę spadku, a druga połowa dzielona jest pomiędzy rodziców zmarłego. Jeśli któryś z rodziców zmarł przed spadkodawcą, jego część dziedziczą rodzeństwo spadkodawcy lub ich zstępni (np. siostrzeńcy, bratankowie).

Trzecia grupa dziedziczenia – dziadkowie

Jeśli zmarły nie miał dzieci, rodziców, rodzeństwa ani ich zstępnych, spadek przypada dziadkom. Każdy z dziadków otrzymuje równą część spadku. Jeśli któryś z dziadków zmarł, jego udział przechodzi na jego zstępnych (czyli ciotki, wujów spadkodawcy, lub ich potomków).

Czwarta grupa dziedziczenia – dzieci rodzeństwa (zstępni dziadków)

Jeżeli spadkodawca nie miał bliższej rodziny, dziedziczyć mogą dzieci jego rodzeństwa (czyli siostrzeńcy, bratankowie) lub ich zstępni.

Piąta grupa dziedziczenia – gmina lub Skarb Państwa

Jeśli nie ma żadnych spadkobierców (ani zstępnych, ani małżonka, ani dziadków, ani innych krewnych), spadek przechodzi na rzecz gminy ostatniego miejsca zamieszkania zmarłego. Jeśli nie można ustalić tego miejsca, spadek dziedziczy Skarb Państwa.

Prawnik spadkowy STB Kancelaria Prawna – Leszno prowadzi sprawy sądowe dotyczące dziedziczenia.

Powrót do > BLOG PRAWNICZY